Γράφει η Ρέα Κουμπαρή, λειτουργός δημοτικής βιβλιοθήκης.
Μαζί μας σήμερα έχουμε τον λειτουργό Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας κ. Αντώνη Μαντοβάνη ο οποίος θα μας δώσει πολύ σημαντικές πληροφορίες όσο αφορά την προστασία και διαχείριση της άγριας ζωής.
Αντώνη μου πρώτο να σε καλωσορίσω στη βιβλιοθήκη μας και κατά δεύτερο να σ’ ευχαριστήσω για την προθυμία σου να μας μιλήσεις για ένα θέμα που πολύ λίγοι γνωρίζουμε.
Πες μας πρώτα λίγα λόγια για σένα.
Με λένε Αντώνη Μαντοβάνη και εργοδοτούμαι από το 1993 ως θυροφύλακας στην Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας.
Μέλημα του θυροφύλακα είναι:
- Η πάταξη λαθροθηρίας
2.Τοποθέτηση φαγητού σε ζώα και πτηνά του δάσους
- Έλεγχος σε είδη προς εξαφάνιση, αγρινό, ανθρωποπούλια, φίδια κ.α
Έχω εκπαιδευτεί σε θέματα που αφορούν την:
- Άγρια ζωή.
- Πάταξη της λαθροθηρίας.
- Ενδελεχής έρευνα και τοποθέτηση τεχνιτών φωλιών για τα ανθρωποπούλια.
- Δασικά και θέματα δασοπυρόσβεσης.
- Τοπογραφία και χαρτογραφία.
Είναι ενεργό μέλος της Ομάδας Διάσωσης Λάρνακα.
Όταν λέμε πανίδα τι εννοούμε; Πότε ιδρύθηκε η Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας;
Πανίδα ονομάζουμε όλα τα ζώα μιας περιοχής. Αυτά μπορεί να είναι θηλαστικά, ερπετά, πουλιά, αμφίβια, έντομα, ακόμα και ψάρια.
Η υπηρεσία Θήρας υπήρχε από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960. Το 1993 με απόφαση του τότε υπουργού Εσωτερικών η υπηρεσία αντικαταστάθηκε με το Ταμείο Θήρας και Πανίδας με σκοπό την προστασία, ανάπτυξη, έρευνα και ορθολογική διαχείριση των θηραμάτων και των άλλων ειδών της κυπριακής πανίδας.
Το Ταμείο Θήρας διαθέτει γραφεία σε όλες τις Επαρχίες με υπεύθυνο προσοντούχο Επαρχιακό λειτουργό ως συντονιστή. Τα επαρχιακά γραφεία είναι εφοδιασμένα με αυτοκίνητα 4X4 καθώς και με ειδικά πυροσβεστικά οχήματα, όλα πλήρως εξοπλισμένα με τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό.
Ήταν επιλογή σου να εργοδοτηθείς στη Θύρα ή έτσι προέκυψε;
Ήταν συνειδητή επιλογή. Πάντα μου άρεσε η επαφή με τη φύση.
Νομίζω όλοι μπερδευόμαστε με το τί είναι δασοφύλακας και τι θυροφύλακας. Ποια είναι η διαφορά τους;
Ο δασοφύλακας είναι υπεύθυνος για για την φύλαξη και την προστασία των δασών και των εκτάσεων που ανήκουν σε δασικές περιοχές. Αν ο δασονόμος έρθει αντιμέτωπος με κακοπροαίρετες ενέργειες που έχουν ως σκοπό να βλάψουν ή να καταστρέψουν την χλωρίδα και την πανίδα οφείλει να ενημερώσει άμεσα την αστυνομία.
Ο θυροφύλακας αποτελεί πραγματική ασπίδα προστασίας για τη φύλαξη της άγριας ζωής, π.χ. ζώα και πουλιά. Ανάμεσα στα κύρια καθήκοντα του είναι και η αντιμετώπιση των παράνομων δραστηριοτήτων που επηρεάζουν το φυσικό περιβάλλον, όπως τους λαθροκυνηγούς.
Πως γνωρίζετε πόσα ζώα υπάρχουν στη φύση, όπως π.χ. αγρινά ή αετοί; Τους βάζετε μικροτσίπ όπως βάζουμε εμείς στα κατοικίδια μας; Ποια διαδικασία ακολουθείτε.
Κάθε λίγα χρόνια υπάρχει ομάδα ερευνών που κάνει καταμετρήσεις εναέρια και επιτόπια και υπολογίζει με φόρμουλα κατά προσέγγιση τους αριθμούς. Σε ορισμένα είδη τοποθετούνται πομποί για παρακολούθηση.
Μέσα στις υπευθυνότητες μας είναι ο εντοπισμός και καταγραφή φωλιών αρπακτικών πτηνών καθώς και παροχή τροφής σε γύπες σε συγκεκριμένα σημεία. Όπως και η τοποθέτηση φωλιών για την αναπαραγωγή τους. Γίνεται επίσης δακτυλίωση αυτών των πουλιών.
Όσο αφορά τα αγρινά, σπέρνονται κάθε μεγάλες εκτάσεις μέσα στα δάση με σιτηρά και βίκο ενώ παράλληλα τοποθετούμε αριθμό μπάλων σανού και ποτίστρων. Επίσης κάθε χρόνο καθαρίζονται οι φυσικές πηγές οι οποίες φράσσονται από την πυκνή βλάστηση.
Από έρευνα διαπιστώθηκε ότι αριθμός των αγρινών έχει σχεδόν τριπλασιαστεί.
Τι είναι οι λαθροθήρες;
Είναι οι ο κυνηγοί που επιδιώκουν παράνομα να εισέρχονται σε προστατευόμενη περιοχή και σκοτώνουν σπάνια και απειλούμενα ζώα. Η λαθροθηρία αποτελεί σοβαρή απειλή για τα θηράµατα και την υπόλοιπη άγρια ζωή και δυστυχώς αυτές οι περιπτώσεις αµαυρώνουν την εικόνα του κυνηγού και έχει αρνητικές επιπτώσεις στο άθληµα του κυνηγιού.
Σας έχουν τύχει ακραίες συμπεριφορές από λαθροθήρες ή γνωρίζετε κάποια παραδείγματα;
Δεν έχω συγκεκριμένες περιπτώσεις αλλά οι συνηθέστερες είναι οι παράνοµες µέθοδοι παγίδευσης λαγών. Οι ηχοπαραγωγικές συσκευές µίµησης των άγριων πτηνών και η παράνοµη σύλληψη των άγριων πτηνών µε τη χρήση διχτύων ή ξόβεργων.
Η λαθροθηρία του λαγού γίνεται κυρίως τη νύχτα µε τη χρήση όπλου και προβολέα καθώς και µε τη χρήση συρµάτων και παγίδων. Είναι δύσκολο να υπολογίσουµε τον αριθµό των λαγών που θανατώνονται κάθε χρόνο από την παράνοµη παγίδευση που αυτός είναι όµως σίγουρα µεγάλος με αποτέλεσµα την αισθητή µείωση του αριθµού των λαγών.
Οι περιπτώσεις ηχοπαραγωγικών συσκευών έχει δυστυχώς εξαπλωθεί τα τελευταία χρόνια και χρησιµοποιούνται από µεγάλο αριθµό κυνηγών.
Η παράνοµη σύλληψη των άγριων πτηνών µε τη χρήση διχτύων ή ξόβεργων εξολοθρεύει µεγάλους αριθµούς πτηνών. Είναι µη επιλεκτική µέθοδος παγίδευσης και κατά συνέπεια αφανίζει μεγάλους αριθμούς προστατευόµενων πτηνών.
Αυτές οι παράνοµες μεθόδοι δείχνει ασέβεια προς τους υπόλοιπους κυνηγούς που κυνηγούν νόµιµα και δεν προκαλούν.
Κρατάτε όπλα για δική σας προστασία όταν κάνετε περιπολίες;
Ναι όλοι οι θηροφύλακες οπλοφορούν αλλά προσπαθούμε να αποφεύγουμε τη χρήση τους. Επίσης είμαστε εφοδιασμένοι με διόπτρες νυκτερινής παρακολούθησης, φανάρια και ειδικά κιάλια για πτηνοπαρακολούθηση.
Συνεργαζόμαστε άριστα με το Υπουργείο Εσωτερικών, την Αστυνομία, την Πυροσβεστική Υπηρεσία, το Τμήμα Δασών, τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες και το Τμήμα Γεωργίας.
Πόσοι από τους λαθροθήρες τιμωρούνται πραγματικά.
Εξαρτάται από το μέτρο της δικαιοσύνης που υπάρχει στην Κύπρο.
Απ’ όσο γνωρίζω η Νοµοθεσία προβλέπει αυστηρές ποινές για πρόσωπα που κατέχουν, χρησιµοποιούν, εισάγουν δίχτυα ή ξόβεργα με πρόστιµο ή φυλάκιση µέχρι και τρία χρόνια ή και τις δύο ποινές.
Η Θηροφυλακή διεξάγει περιπολίες ολόκληρο το 24ωρο για την πρόληψη και την πάταξη κάθε µορφής παρανοµίας.
Πιστεύεις ότι θα έπρεπε να υπάρχει αυστηρότερη νομοθεσία όσο αφορά τη λαθροθηρία;
Ναι, γιατί θα ήταν αρνητικός παράγοντας για την ύπαρξη και τη συνέχιση της λαθροθηρίας.
Γνωρίζουμε όλοι για το απαγορευμένο κυνήγι των αμπελοπουλιών όποτε δεν θα το αναλύσουμε. Πες μας όμως πως βλέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση τη νομοθεσία που ισχύει για το κυνήγι στην Κύπρο.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέδωσε ευρωπαϊκή οδηγία στις χώρες μέλη με το μείζων ζήτημα κι έτσι μετά από την πλήρη ένταξή µας στην Ευρωπαϊκή Ένωση η Κυπριακή Δημοκρατία εναρμονίστηκε με τους νόμους της.
Η Κυπριακή ∆ηµοκρατία έχει υποχρέωση να διεξαγάγει επιστηµονικές έρευνες για κάθε είδος που θηρεύεται στην Κύπρο. Είχε ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση να επιτρέπεται νόµιµα το κυνήγι του τρυγονιού, του ορτυκιού, της φραγκολίνας, το περδικιού και της τσίχλας κι αφού προσκοµίστηκαν επιστηµονικά στοιχεία που αφορούσαν τους πληθυσµούς των ειδών και την κάρπωσή τους στην Κύπρο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε την έγκρισή της.
Βλέπουμε σε άλλες χωρές όπως στην Ισπανία θανατώνονται ταύροι, οπώς και στην Ινδία τα σκυλιά ή στην Ασία τη νυχτερίδα, στη Γροιλανδία οι φωκιές και στην Καμπότζη τους πίθηκους…για το μυαλό τους. Πως βλέπεις εσύ όλη αυτή τη βαναυσότητα που συμβαίνει με μόνο σκοπό την ευχαρίστηση του ουρανίσκου;
Προσωπικά εγώ το θεωρώ βαρβαρότητα, αλλά κάθε χωρά έχει τις δικές τις παραδόσεις και προτιμήσεις που δυστυχώς εμείς δεν μπορούμε να έχουμε λόγο.
Ποια ζώα ή πουλιά κινδυνεύουν από εξαφάνιση και τι κάνετε εσείς γι’ αυτό;
Στην Κύπρο έχουμε σοβαρό πρόβλημα με τον Κυπριακό γύπα, όπου Παγκύπρια έχουν μείνει μόνο 15 ζευγάρια και προσπαθούμε με ευρωπαϊκά προγράμματα να εισάξουμε νέα ζεύγη από άλλες χώρες για αναπαραγωγή.
Το Κυπριακό φίδι, δεν είναι επικίνδυνο για τον άνθρωπο, αλλά αντίθετα, είναι πολύ χρήσιμο αφού τρέφεται με τρωκτικά και έντομα. Ο άνθρωπος, πολλές φορές το φοβάται και το σκοτώνει αφού δεν γνωρίζει ότι είναι εντελώς αβλαβες.
Το Κυπριακό νερόφιδο. Είναι ένα από τα πιο ακίνδυνα φίδια που έχουμε στην Κύπρο, διότι δεν έχει δηλητήριο, αλλά ούτε δαγκώνει. Είναι πολύ σπάνιο και απειλείται άμεσα με εξαφάνιση, αφού οι λίμνες στις οποίες ζει, ξηραίνονται, ρυπαίνονται από τους ανθρώπους με σκουπίδια και χημικά φάρμακα.
Οι Χελώνες της Κύπρου. Η μια από αυτές, είναι η Χελώνα του Γλυκού Νερού η οποία δυστυχώς, κινδυνεύει με εξαφάνιση αφού, ο άνθρωπος μολύνει τις λίμνες.
Οι άλλες δύο χελώνες είναι θαλάσσιες. Η μια χελώνα είναι η πολύ γνωστή σε όλους μας, Καρέττα Καρέττα και η άλλη είναι η Πράσινη Χελώνα Τα αυγά και τα χελωνάκια στην παραλία κινδυνεύουν από άλλα είδη ζώων.
Το Κυπριακό αγρινό. Υπάρχει μόνο στο νησί μας, πουθενά αλλού, σε όποια χώρα του κόσμου.
Ο νυχτοπάππαρος. Είναι είδος νυχτερίδας και η μεγαλύτερη που συναντούμε στην Κύπρο και δεν υπάρχει σε καμιά άλλη Ευρωπαϊκή χώρα. Τρέφεται με φρούτα και βοηθά στην μείωση των επιβλαβών εντόμων. Ο άνθρωπος δεν γνωρίζει πόσο σημαντικό είδος είναι ο νυχτοπάππαρος, τον σκοτώνει, και γι΄ αυτό κινδυνεύει άμεσα με αφανισμό.
Ο σκαντζόχοιρος που δυστυχώς πέφτουν θύματα οδηγών στους δρόμους.
Η αλεπού που είναι το μόνο σαρκοφάγο θηλαστικό στην Κύπρο και δυστυχώς αντιμετωπίζεται με μεγάλη προκατάληψη.
Υπάρχουν κάποια ζώα που έχουν πλέον εξαλειφθεί πια από τα δάση μας και αν ναι ποια είναι;
Από αρχαιοτάτων χρόνων γνωρίζουμε ότι ζούσαν στην Κύπρο διάφορα είδη θηλαστικών όπως οι ελέφαντες και ιπποπόταμοι, ελάφια, κουνάβια, αγριόγατοι, η αλεπούδες και διάφορα είδη τρωκτικών.
Σήμερα λόγω της αποψίλωσης των δασών έχουν εξαλειφθεί ή και μειωθεί ο αριθμός όπως τα τρυγόνια, γύπας κ.λ.π.
Πάμε τώρα στις φωτιές. Τι είναι οι αντιπυρηνικές ζώνες;
Είναι η διάνοιξη δρόμων πάνω στις βουνοκορφές από βαριά μηχανήματα για να δίνουν πρόσβαση στα πυροσβεστικά οχήματα να προσεγγίζουν αυτές τις περιοχές σε περιπτώσεις πυρκαγιάς..
Πως γνωρίζετε ότι ήταν κακόβουλη ενέργεια;
Υπάρχει μια επιτροπή από εξειδικευμένα άτομα που ερευνούν την κάθε περίπτωση και ανάλογα των ευρημάτων βγάζουν πόρισμα.
Εσείς λαμβάνετε μέρος στην κατασβήσεις; Σας έχει τύχει ποτέ να κινδυνεύσει η ζωή σας από πυρκαγιά που ήταν ανεξέλεγκτη;
Εμείς λαμβάνουμε μέρος στην πρόληψη και επιτήρηση των πυρκαγιών και αν χρειαστεί λαμβάνουμε μέρος στην πυρόσβεση. Στις καλοκαιρινές περιόδους διεξάγουμε περιπολίες επί 24ωρου βάσεως στην ύπαιθρο ενώ επανδρώνουμε κινητά παρατηρητήρια.
Πως προστατεύετε τα ζώα σε περίπτωση πυρκαγιάς.
Δυστυχώς τα άγρια ζώα της φύσης είναι αδύνατο να προστατευθούν κατά την διάρκεια και εξέλιξη μιας πυρκαγιάς.
Ας πάμε στο προσωπικό κομμάτι τώρα. Πόσο δύσκολη είναι η δουλειά του θυροφύλακα; Από το 1 μέχρι το 10.
Δίνω ένα 8.
Δεν δουλεύετε ακατάστατα ωράρια να υποθέσω. Πόσο επηρεάζει αυτό τη δική σου καθημερινότητα, αλλά και της οικογένειας σου;
Λόγω της ποικιλομορφίας του επαγγέλματος δουλεύουμε ακανόνιστο ωράριο. Στην αρχή δεν θα πω ψέματα ήταν δύσκολο όταν μάλιστα υπάρχει και οικογένεια, αλλά με την πάροδο του χρόνου προσαρμόζεις ανάλογα την καθημερινότητα σου.
Ασχολείσαι με κάποια χόμπι τον ελεύθερο σου χρόνο;
Ναι στο λίγο ελεύθερο μου χρόνο ασχολούμαι με το ψάρεμα και το επιτρεπόμενο κυνήγι.
Αντώνη μου σ’ ευχαριστώ πολύ! Ήταν μία πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη.